آموزش Linux Essentials - قسمت سیزدهم

با درودی دگرباره، با قسمتی جدید از آموزش Linux Essentials با شما هستم. در این قسمت مطالب قبلی را تکمیل میکنیم و شما را برای کاربرد های عملی grep آماده میکنیم. مثال های کاربردی منبع کم بود و در حال تهیه چند مثال کاربردی تر هستم ^.^

مشاهده آموزش + دریافت به صورت PDF در ادامه مطلب

۱۳.۱ عبارات باقاعده: اضافیات

توضیحات قسمت قبلی تقریباً با تمامی برنامه‌هایی که از عبارات باقاعده پشتیبانی میکنند مطابقت دارد. برنامه‌های مختلف به عبارات باقاعده بسط (extension) هایی اضافه میکنند تا کارایی برنامه هارا افزایش دهند. امثال آن زبان‌های اسکریپتی Perl, Tclو پایتون هستند، که قابلیت‌هایی فراتر از عبارات باقاعده دارند.

برخی از بسط های متداول:

• براکت های کلمات: >\ با آغاز یک کلمه و <\ با پایان یک کلمه مطابقت میکند (یک کلمه با حرفی که قبل از آن کاراکتری غیر از حروف آمده آغاز، و با حرفی که بعد از آن کاراکتری غیر از حرف آمده پایان میابد).

• دسته بندی: توسط پرانتز ها میتوانید عبارات را به قسمت‌های مجزا تقسیم کنید. مثلاً

  a(bc)*

  با یک حرف a که به دنبال آن هر چند تا bc آمده مطابقت دارد.

• جایگزینی: با خط عمودی | میتوانید چند عبارت دلخواه را تعیین کنید تا انتخاب شوند. مثلا:

  motor (bike|cycle|boat)

  با motor bike، motor cycle و motor boat مطابقت میکند اما نه هیچ چیز دیگر.

• عبارت اختیاری: با علامت سؤال تعیین میکنید که یک عبارت میتواند وجود نداشته باشد یا یک بار وجود داشته باشد. مثلا:

  Ali (Rashidi)?

  با Ali و Ali Rashidi مطابقت میکند.

• حداقل یکبار تکرار: با استفاده از + به جای * در‌واقع همان عمل * را انجام میدهید، اما اینبار حداقل یکبار باید عبارت تکرار شود. مثلاً

  a(li)*

• a(li)+

• عبارت اول با a و ali و alili و … مطابقت دارد، در حالی که دومی با a مطابقت نمیکند.

• تعیین مرتبه تکرار: با استفاده از براکت میتوان تعیین کرد یک متن چند بار تکرار شود. مثلا:

  ab{2,4}

  با abb، abbb و abbbb مطابقت دارد. میتوانید حداقل یا حداکثر را حذف کنید. در صورت حذف حداقل، ۰ در نظر گرفته می‌شود و در صورت حذف حداکثر، بینهایت.

• ارجاع به قبل: عبارتی مانند n\\ تکرار مرتبه ی nام عبارت بلی که در پرانتز آمده را سبب میشود. (از تعریف که هیچی معلوم نیست) برای مثال:

  (ab)\\1

  با abab مطابقت دارد، چرا که مرتبه ۱ پرانتز قبلی همان ab است. و عبارت زیر:

  (aba*d)x\\2

  ابتدا ببینیم عبارت داخل پرانتز با چه چیزی جور میشود. در مرتبه ۱ با abaad و در مرتبه ۲ با abaaad جور میشود. یک x نیز به آن اضافه میشود. 2\\ یعنی مرتبه دوم پرانتز و در نهایت این عبارت با این دو رشته جور میشود:

  abaadxabaaad

  abaaadxabaaad

  اطلاعات بیشتر در راهنمای GNU grep موجود است.

• عملگرهای غیر حریص (Non-greedy): عملگرهای ، + و ? رفتاری حریصانه دارند، یعنی سعی میکنند با بیشترین مقدار ورودی که ممکن است جور شوند. مثلاً اعمال عبارت a.*a^ به رشته ورودی abacada فقط با abacada جور میشود، نه با aba یا abaca. برای اعمال محدودیت میتوان از عملگر های غیر حریص

  *?

  +?

  ??

  استفاده کرد که سعی میکنند کمترین ورودی ممکن را بگیرند. در مثال قبلی اگر از

  ^a.*?a

  استفاده کنیم با رشته ی

  aba

  جور میشود.

توجه کنید که تمامی برنامه‌ها از این بسط ها پشتیبانی نمیکنند. جدول زیر را ببینید:

بسط (Extension)	GNU grep	GNU egrep	trad egrep	vim	emacs	Perl	Tcl
براکت های کلمات	•	•	•	•1	•1	•4	•4
دسته بندی	•1	•	•	•1	•1	•	•
جایگزینی	•1	•	•	•2	•1	•	•
عبارت اختیاری	•1	•	•	•3	•	•	•
حداقل یکبار تکرار	•1	•	•	•1	•	•	•
تعیین مرتبه تکرار (اعمال محدودیت)	•1	•	∘	•1	•1	•	•
ارجاع به قبل	∘	•	•	∘	•	•	•
عملگر های غیر حریص	∘	∘	∘	•4	•	•	•

∘: پشتیبانی نشده، •: پشتیبانی شده.

1. به یک \ قبل از عملگر نیاز است، مثلاً +\ab به جای +ab

2. به پرانتز نیازی ندارد، عبارات جایگزین همواره به یک عبارت باقاعده کامل اشاره دارند.

3. از =\ به جای ? استفاده شود.

4. شیوه نوشتاری کاملاً متفاوتی دارند، مستندات را مطالعه کنید.

حالا وقت آن رسیده که بدانید چگونه از این عبارات باقاعده استفاده کنید.

۱۳.۲ جستجوی متن در فایل‌ها – grep

معروف ترین و مهم‌ترین برنامه ی جستجو که از عبارات باقاعده استفاده میکند، در لینوکس، grep است. این برنامه خطوط فایل را میگردد و هر خطی را که با عبارت جور شود به خروجی میبرد. باقی خطوط نادیده گرفته میشوند.

دو گونه از grep وجود دارد: نسخه قدیمی و ابتدایی به نام fgrep که از عبارات باقاعده پشتیبانی نمیکند و به رشته‌های کاراکتری محدود میشود. اما یک مزیت مهم دارد که سرعت آن است. گونه ی دیگر، egrep است (Extended grep) که عبارات با قاعده را نیز پشتیبانی میکند اما کمی کندتر است.

نحوه نوشتاری grep به این صورت است که به حداقل یک عبارت باقاعده برای جستجو نیاز دارد. آرگومان دوم نام فایلی است که مورد جستجو واقع میشود. اگر تعیین نشود، ورودی استاندارد در نظر گرفته میشود. (در آینده توضیح داده خواهد شد).

هنگام استفاده از grep عملگر های +\، ?\ و }\ با یک ممیز شناور قبل از خود همراه می‌شوند (در egrep اینکار ضروری نیست). متاسفانه، عملگر های غیر حریص در grep وجود ندارند.

نکته: عبارات باقاعده را در نقل و قول‌ها محدود کنید تا از گسترش آن‌ها توسط شل جلوگیری کنید. مخصوصاً اگر عبارت پیچیده و دارای عبارات مشابه الگوهای جستجو میباشد.

ابزار grep هم مانند هر ابزار دیگری میتواند گزینه (option) هایی را از طریق خط فرمان بگیرد که در جدول زیر مشاهده میکنید:

گزینه	نتیجه
-c (count)	فقط تعداد مطابقت ها را به خروجی میبرد.
-i (insert)	میان حروف کوچک و بزرگ تفاوتی قائل نمیشود.
-l (list)	فقط نام فایل‌هایی که مطابقت دارند را لیست میکند.
-n (number)	تعداد خطوطی که مطابقت دارند را نیز به خروجی میبرد.
-r (recursive)	فایل‌ها را در زیر شاخه (subdirectory) ها نیز جستجو میکند.
-v (invert)	خطوطی را به خروجی میبرد که با عبارت مطابقت ندارند.

با استفاده از گزینه ی f- میتوانید فایلی شامل عبارت باقاعده را تعیین کنید. اگر فایل شامل چندین خط باشد هر خط به عنوان یک عبارت باقاعده مجزا در نظر گرفته می‌شود و این عبارات به صورت همزمان جستجو میشوند. ذخیره کردن عبارات در فایل راهکار خوبی برای جستجوی الگوهایی است که مکرراً استفاده میشوند.

دانلود این قسمت در قالب PDF

قسمت چهاردهم

مثال های قسمت سیزدهم