آموزش Linux Essentials - قسمت دوازدهم

از این قسمت به بعد، همانگونه که گفته شد مبحث عبارات با قاعده را شروع میکنیم. مبحثی کسل کننده -ـ- اما در عین حال به شدت کاربردی که میتواند بسته به مهارت شما پیچیده یا ساده باشد. پس این چند قسمت را تحمل کنید و پا به پای من بیایید تا به فیض برسید. و باز هم عذرخواهی میکنم که آموزش ها مختصر و با تاخیر ارائه میشود.

دانلود این قسمت در قالب PDF

عبارات باقاعده: مقدمات

دستورات لینوکس معمولاً برای انجام عملیاتی بر روی متن استفاده میشوند. قدرتمند ترین ابزار برای انجام این عملیات و اعمال الگوها بر روی متن فایل ها، عبارات باقاعده است. عبارات باقاعده، رشته‌هایی هستند که برای جستجو در متن استفاده میشوند. در نگاه اول، آن‌ها شبیه الگوهای جستجوی فایل به نظر میرسند، که در قسمت‌های قبلی آموزش دادیم. اما این عبارات به طرز متفاوتی کار میکنند و امکانات بیشتری دارند.

اینکه چرا باید کسی با این عبارات کار کند مشخص است. ما قصد داریم یک کاربر حرفه‌ای لینوکس شویم که میتواند یک برنامه نویس باشد که در حین کار قطعاً با پردازش متن مواجه میشود، یا یک کاربر که نیاز به جستجو و مطابقت متن دارد. همه ی این کارها به عبارات باقاعده مربوط است و پیشنهاد می‌شود حتماً این قسمت را فراگیرید.

عبارات باقاعده معمولاً به صورت بازگشتی، و از عباراتی ایجاد می‌شوند که خودشان هم باقاعده اند. ساده‌ترین عبارات باقاعده حروف، کاراکتر ها، ارقام و خیلی چیز های دیگر هستند که به جای خودشان قرار میگیرند (به معنی خودشان هستند). برای مثال، a، یک عبارت باقاعده است که با کاراکتر a جور میشود.

کلاس‌های کارکتری، که قبلاً کمی در مورد آن‌ها بحث کردیم، با روشی مشابه الگوهای جستجوی شل ایجاد میشوند. بنابراین عبارت باقاعده [a-e] (که یک محدوده (range) نیز نامیده میشود) دقیقاً با یک کاراکتر از a تا e مطابقت میکند، و a[xy]b با یکی از دو رشته ی axb یا ayb مطابقت میکند. میتوان این رشته‌ها را به طور مسلسل وار نوشت، مانند [A-Za-z] که با تمامی حروف کوچک و بزرگ مطابقت میکند.

مکمل محدوده ها اما با روشی متفاوت از شل نوشته میشود. در عبارات با قاعده، برای مثال، محدوده [abc^] با تمامی حروف به جز a, b, c مطابقت میکند. در صورتی که در شل مینوشتیم [abc!]. نقطه، هم ارز علامت سؤال در الگوهای جستجوی شل است، یعنی با دقیقاً یک حرف مطابقت میکند. تنها کاراکتری که . با آن مطابقت نمیکند خط جدید (n\) است. پس a.c با abc و a/c مطابقت دارد، اما نه با

a
c

علت این است که اغلب برنامه‌ها بر مبنای رشته‌های یک خطی کار میکنند، چرا که پردازش چند خط کار را سخت تر میکند. اگر چه گاهی اوقات کار با چند خط آسانتر است.

تفاوت دیگر عبارات با قاعده و کلاس‌های کاراکتری، این است که کلاس‌های کاراکتری با ابتدای نام فایل مقایسه میشدند، اما عبارات باقاعده با هر قسمتی از یک خط میتواند مطابقت داشته باشد. البته میتوانید اینرا محدود کنید، اگر میخواهید فقط ابتدای خط بررسی شود ابتدای عبارت ^ و اگر میخواهید انتهای خط بررسی شود در انتهای عبارت، $ قرار دهید. در ضمن در صورت استفاده از $ نیازی به اشاره به کاراکتر خط جدید (n\) نیست. یعنی برای جستجوی خطوطی که با xyz تمام می‌شوند میتوان نوشت $xyz، و نیازی به $xyz\n نیست.

نکته: ^ و $ در‌واقع با کاراکتر های مخفی مطابقت میکنند که ابتدا و انتهای خط را مشخص میکنند.

از * نیز میتوان برای تکرار عبارت باقاعده ی پیش از آن استفاده کرد. یک مثال میزنیم. الگوی جستجوی a*.txt را در نظر بگیرید که با تمامی فایل‌هایی که با a شروع و با txt. خاتمه میافتند مطابق بود. عبارت باقاعده ی معادل آن این‌گونه است:

^a.*\\.txt

.a میگوید که هر رشته ای که با a شروع شود موردنظر ماست. همچنین ^ مشخص میکند که جستجو از ابتدای خط شروع شود. سپس میخواهیم قسمت ثابت متن یعنی txt. را مشخص کنیم. اما نمینویسیم txt. چرا که در عبارات باقاعده . معادل «هر رشته ای» بود. پس آن را با گذاشتن دو \\، escape میکنیم.

قسمت سیزدهم